سلطانی: استقبال از نشریات دانشجویی کم شده ، فلاح: رسانه های مکتوب محل رجوع و استنادند - دوست داشتنی ها

گروه دانشگاه خبرنگاران، یک سالگی کرونا در ایران و تعطیلی دانشگاه ها زمان مناسبی است که عملکرد یکی از مهم ترین عرصه فعالیت دانشجویی را آنالیز کنیم. عرصه ای که بیش از هر عملکرد دیگر، در جنبش دانشجویی تحت تاثیر نهاده شد. نشریات دانشجویی به دلیل چاپ فیزیکی خود و ارتباط مستقیم با دانشجویان، در زمان منقطع شدن ارتباط با بدنه دانشجویی وارد چالشی جدید شد. چالشی که منجر به انقلابی در صورت، فرم و محتوای نشریات دانشجویی شده است.

برای تشریح شرایط فعلی نشریات دانشجویی و آنالیز عملکرد آن در قسمت اول این سلسله گزارش، پای حرف دوتن از فعالین با سابقه نشریات دانشجویی نشسته ایم و نوع نگاه آنها به این بستر فعال دانشجویی را مورد بحث و آنالیز قرار دادیم. مهمانان این گفتگوی کوتاه، سبحان فلاح، فعال نشریات دانشجویی دانشگاه امیرکبیر، صالح سلطانی، دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه صنعتی شریف، بودند.

آیا تعطیلی دانشگاه ها تاثیری روی فرایند فعالیت نشریات دانشجویی داشته است؟

صالح سلطانی: بنده معتقدم که شاید آمار استقبال از نشریات دانشجویی کاهش پیدا نموده باشد، زیرا دانشجویان در حال حاضر با انبوهی از نشریات در فضای مجازی روبرو اند. انبوهی از کانال ها و صفحات مجازی نشریات دانشجویی را به صورت الکترونیکی منتشر می نمایند، مطالعه این نشریات در قاب گوشی و در قالب pdf سخت است.

تفاوت است با زمانی که در اوقات فراغت دانشجویان در سطح دانشگاه، در سلف، مسجد و خوابگاه، نشریه ای را انتخاب و مطالعه می کردند. اصلا ماهیت استقبال از نشریات دانشجویی به دلیل شکل گیری یک صحن عمومی در داخل دانشگاه ها بوده است هنگام توزیع آن که به گفتگو، تفکر، بحق و گفتگو درباره مطالب نشریه و تبادر نظر ختم می شد. این رفت و آمدها، گعده های دانشجویی و گفتگو ها خود منجر به خواندن نشریات دانشجویی می شد؛ متاسفانه در حال حاضر در چنین موقعیتی نیستیم. حال تنها ابزار ارتباط مستمر فعالین نشریات دانشجویی با دانشجویان، شبکه های اجتماعی است.

سبحان فلاح: فضای مجازی مملو از محتوا های کوتاه، مختصر و البته جذاب است. نشریات دانشجویی به دلیل شیوع بیماری کرونا و تعطیلی دانشگاه ها و عدم چاپ نشریات به صورت فیزیکی، دچار انتشار در بستر مجازی با قالب الکترونیکی است. نشریات دانشجویی هنوز در قالب سنتی خود غرق است و از فضای مجازی عقب؛ چون دیر وارد این فضا شده است. تازه باید خودشان را وفق بدهند با این فضای رقابتی و همسان سازی از لحاظ فرم و نوع محتوا را در بستر الکترونیکی صورت دهند.

باید کمی صبر کرد تا نتیجه کلی به نسبت عملکرد نشریات دانشجویی در فضای الکترونیکی گرفت. قائدتا یک سال زمان کوتاهی برای تحولی ثمر بخش است. باید به جز به جز این شرایط نگاه کرد و تحلیلی درست از فعالیت های نشریات در این فضا ارائه داد.

به نظر شما دوره رسانه های مکتوب به سرانجام رسیده است؟

صالح سلطانی: من معتقد به این نیستم که دوره رسانه های مکتوب تمام شده است. درسته رسانه های مکتوب و نشریات در دانشگاه ها معلق هستند، ولی ماهیت همین نشریات دانشجویی که الکترونیکی منتشر می شوند، نشریات مکتوب است. رسانه های مکتوب کارکرد تخصصی خودش را دارد؛ چند ماه یا چند سال که شرایط عادی گردد، رسانه های مکتوب در دانشگاه ها دوباره آغاز به فعالیت و تاثیر گذاری می نمایند. در رسانه های کشوری، در همین یک سال اخیر با شرایط کرونا، مجلات، روزنامه ها و نشریات سراسری آغاز به فعالیت نموده اند و تازه تاسیس اند. رسانه های مکتوب، ابزار انتقال اندیشه است، نمی توان گفت که ابزار اتقال تفکر و اندیشه منسوخ می گردد.

سبجان فلاح: یکی از قابلیت های رسانه های مکتوب، ماندگاری است؛ به نسبت دیگر رسانه های دیگر. رسانه های مکتوب محل رجوع هستند، تاریخ را روایت می نمایند و قابل استناد اند. این در حالی است که در ممورد رسانه های دیگر کمتر پیش می آید که محل استناد و رجوع پس از سال های گذشته باشد. مخاطب اصلی مجلات، نشریات و مکتوبات در جامعه، نخبگان جامعه اند.

نسبت فعالین نشریات دانشجویی با فعالین رسانه ای کشور چیست؟

صالح سلطانی: نسبت نشریات دانشجویی با رسانه های کشور، نسبت تیم فوتبال امید به تیم ملی ایران است. یعنی یک فرصت و محلی خوب برای کادر سازی و تربیت نیرو است.

سبحان فلاح: کسانی که فضای نشریات دانشجویی را به خوبی دنبال کردند، فعالیت مستمر داشتند و به عنوان یک مهره کاربلد در تحریریه نشریات قلم زدند؛ به شرایط علاقه و استمرار و ایجاد بستر محتوایی خوب، می توانند وارد فضای مکتوبات جمعی شوند و به عنوان یک فعال رسانه ای شناخته شوند.

مهمترین چالش حال حاضر نشریات دانشجویی از نگاه شما چیست؟

صالح سلطانی: چالش عظیم فعلی نشریات دانشجویی، شرایط حال حاضر است که باید بتوانند با محدودیت های کرونایی و تعطیلی دانشگاه ها و در دسترس نبودن مخاطب، به خوبی شماره های نشریه خود را توزیع نمایند. یک چالش عظیمتر و قدیمی تر در بستر فضای نشریات دانشجویی، فراوری محتوای خوب، جذاب، مناسب برای مخاطب، تربیت نسل جوان و جدید نشریاتی و ایجاد علاقه بین دانشجویان نسل جدید است.

دلایل عدم عکس العمل سریع و به موقع نشریات دانشجویی چیست؟

سبحان فلاح: اینکه یک دانشجو بتواند تحلیل سریع و به موقع داشته باشد مزیت آن محسوب می گردد و این موضوع وقتی در نشریات در نظر گرفته می گردد دانشجویان را می تواند به آن دورانی که در مواقع حساس به نشریات دانشگاه مراجعه می کردند، باز گرداند که ببینند تحلیل نشریه دانشگاه درباره یک حادثه یا اتفاق چیست.

برای مثال سال 96 در واکنش به اعتراضات دی ماه نشریه ای با تیتر چپم نیستی در دانشگاه تهران منتشر شد که هنوز به این تیتر معروف است و بر سر زبان ها می چرخد و دیگر شبیه این نشریه در دو سه سال اخیر منتشر نشد.

وقتی نشریات عکس العمل سریع، به موقع و تحلیل درست و به موقع ندارند ناخودآگاه به سمت انتشار حرف های تند و بدون پشتوانه می فرایند برای اینکه با این کار می توانند دیده شوند. مهمترین کاری که در حال حاضر در نشریات دانشجویی باید انجام گردد این است که تشکل ها حداقل وقت را برای نشریات دانشجویی بگذراند چرا که این نشریات از بین نمی فرایند و دست به دست می شوند و برای سال های بعد نیز باقی خواهند ماند.