اجرای سند سازگاری با کم آبی برای مقابله با بحران لازم است - دوست داشتنی ها

به گزارش وزارت نیرو، قاسم تقی زاده خامسی در خصوص استفاده بهینه از منابع آب در بخش های مختلف گفت: حدود 90 درصد آب در بخش کشاورزی، 7 درصد در بخش شرب و 3 درصد در بخش صنعت مصرف می گردد. در بخش شرب اندازه مصرف نسبت به کشاورزی کمتر ولی با هزینه بالایی همراه است و قیمت تمام شده آب زیاد است. ازاین رو همیشه بر مصرف کمتر آب توصیه می گردد.

وی گفت: اما در بخش کشاورزی که 90 درصد آب مصرف می گردد، راه چاره های مختلفی ارائه شده که برترین راه چاره اصلاح الگوی کشت است. به طور مثال 35 تا 40 درصد آب در کشاورزی خوب مصرف نشده و به هدر می رود. مثلاً یک هندوانه سه کیلویی 1500 لیتر آب احتیاج دارد. وقتی هندوانه را صادر می کنیم در واقع آب را صادر می کنیم. این است که قیمت تمام شده آب در کشور به مساله پیچیده ای تبدیل شده است.

تقی زاده خامسی ادامه داد: موضوع آب یک موضوع بین بخشی است و نهادهای مختلف باید برای حل مشکل دست به دست هم دهند.

وی به نقش محوری آب در توسعه پایدار و بخش های مختلف از جمله توسعه صنعت و کشاورزی پرداخت و گفت: برای ایجاد هر شغل در بخش صنعت به 500 هزار مترمکعب و برای ایجاد هر شغل در بخش کشاورزی به حدود 10 هزار متر مکعب آب احتیاج است.

این مقام مسئول بعلاوه با تاکید بر اینکه در مدیریت منابع آب باید اندازه آب موجود کشور و مشخص الگوی کشت کشاورزی مبنا باشد، با انتقاد از کشت برنج در 17 استان کشور، اضافه نمود: برنج یکی از محصولات پر آب بر کشاورزی است و ما هم نباید در مناطقی که آب آشامیدنی آن به سختی تأمین می گردد و با توجه به این که میانه اندازه بارندگی سالانه کشور 238 میلی متر است، برنج بکاریم.

وی اضافه نمود: هیچ راه عملی غیر از سازگاری با کم آبی در مدیریت منابع آب کشور وجود ندارد به همین منظور طی دو سال گذشته وزارت نیرو با همکاری وزارتخانه های صنعت، کشاورزی و سازمان محیط زیست، سندی برای مدیریت منابع آب همه استان ها و حوضه های آبریز تهیه نموده است. این سند دو ماه پیش منتشر شد و در آن اندازه تخصیص آب به استان ها و حوضه های آبریز مشخص شد تا اندازه مصرف آب تا سال 1410 کاهش یابد.

تقی زاده اضافه نمود: این سند با امضای پنج وزیر و دو معاون رئیس جمهور ابلاغ شده است. تهیه و تنظیم آن هم به وسیله متخصصین ذی صلاح اجرا شده که ضروری است ما باید به کارهای گذشته خود پایبند باشیم و اگر دولت های بعدی هم بیایند ما راهی جز سازگاری با کم آبی نداریم. در واقع کشور ما کشور خشکی است که 85 درصد آن در منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته است.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اعلام کرد: به عقیده من برای هر کاری یک سند بالادستی ضروری است. اگر کشور در این 40 سال یک سند آمایش سرزمین داشت، لازم نبود سند سازگاری با کم آبی نوشته گردد. فقدان سند آمایش به این معنی است که هرکسی در هر جایی که زندگی می نماید می خواهد در بخش کشاورزی، صنعت، گردشگری و به طور کلی در همه چیز اول گردد. اصلاً مهم نیست که ظرفیت این کار را دارد یا ندارد، چرا که به سند مقتضی دسترسی ندارد.

وی ادامه داد: آب کالای خصوصی نیست و استانی که محور توسعه اش با صنعت است به چه علت کشاورزی می نماید؟ به طور مثال در منطقه ای برای ایجاد شغل 100 هزار حلقه چاه زدیم. علت این کار چیست و چه کسی به ما چنین مجوزی داده است؟ به هر حال امیدوارم دولت بعدی به سند سازگاری با کم آبی پایبند باشد. این سند می تواند تعادلی در بخش آب کشور ایجاد کند.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: باز تاکید می کنم که نجات آب در اصلاح الگوی کشت است. ما در بخش ترویج کم کاری نموده ایم. به هر حال باید نشست و حرف کشاورز را هم گوش کرد و برای آن برنامه داد. با دستور و زور کارها پیش نمی رود. نتیجه اش همین است که می بینیم. اکنون 340 هزار حلقه چاه غیرمجاز داریم. آبیاری مدرن اثر قابل توجهی ندارد چون کشاورز با صرفه جویی در آب زمین مجاورش را کشاورزی می نماید و عملاً اندازه برداشت آب زیرزمینی کاهش نیافته است.

تقی زاده خامسی با بیان اینکه این دولت در دوره خود 57 تا سد ساخته، توضیح داد: تصفیه خانه های آب و فاضلاب متعددی در دولت روحانی ساخته شده است.

وی یادآور شد: به اعتقاد من ماندگارترین اقدام اجرا شده در این مدت تهیه و تنظیم سند سازگاری با کم آبی است. 76 هزار ساعت کار کارشناسی روی آن اجرا شده که اخیراً هم چاپ شده است. کار دومی که در حال اجرا آن هستیم و امیدوارم به این دولت برسد قانون آب است که بزودی به تقدیم مجلس می گردد. همه مسئولین و مردم باید باور نمایند که ما در یک کشور خشک زندگی می کنیم.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران اضافه نمود: جمعیت ما از اول انقلاب تا کنون 2.5 برابر شده و این در حالی است که آب تجدیدپذیر ما 30 درصد کاهش پیدا نموده است. اوایل انقلاب سرانه آب 2000 متر مکعب بوده که در حال حاضر به 1000 متر مکعب رسیده است. بعلاوه در شرایط فعلی با پدیده تغییر اقلیم روبرو هستیم.

وی ادامه داد: کشور ما در 50 سال اخیر با سال های پرآب همراه با سیلاب های عظیم و مخرب را پشت سر گذاشته و سال های متمادی خشکسالی هم داشته است. پس ما باید با کم آبی سازگار شویم. حتی کشور پر آبی مثل هلند، آب را پنج بار باز چرخانی می نماید در حالی که در بخش صنعت کشور ما چنین اعتقادی وجود ندارد.

تقی زاده خامسی در انتها اسم کرد: امیدوارم سند سازگاری با کم آبی که یک سند عملیاتی است در دولت آینده به اسم یک الگو پیگیری و اجرایی گردد. در صورت عملیاتی شدن این سند منابع آبی ما در افق 15 ساله شرایط بهتری خواهند داشت.