نگاهی به 50 جرم آسمانی از دریچه تلسکوپ - دوست داشتنی ها

کتاب 50 هدف قابل رویت با تلسکوپ کوچک نوشته جان ای ریه با ترجمه عطیه احمدیان به آموزش صحیح رصد آسمان شب می پردازد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بعد از خرید اولین تلسکوپتان زمانی که نتوانستید با آن به خوبی رصد کنید، آن را به گوشه کمدتان انداخته اید.

به یاد داشته باشید تلسکوپ شما هابل نیست

نویسنده در مقدمه کتاب معتقد است این اثر را برای همراهی کردن افرادی که می خواهند با اولی تلسکوپشان به رصد آسمان بپردازند، نوشته است. وی معتقد است اولین تصور افراد از تلسکوپی که می خرند این است که می توانند به سان تلسکوپ هابل هر آنچه می خواهند را ببینند. در حقیقت امکان دارد در برخورد با اولین تلسکوپتان با سست بودن پایه، لنزهای ضعیف و قدرت تشخیص اشتباه روبرو شوید، اما این نویسنده بر اساس تجربه ای خودش داشته است به مخاطبانش یاد می دهد چگونه و با چه شرایطی رصد نمایند.

رونمایی از زحل زیبا

جان ای ریه در این بخش کتاب اذعان می نماید که روزی بعد از آنکه از خرید اولین تلسکوپش به دلیل دور ریختن پولش شرمنده بوده است آن را به خیابان می برد و مقابل آپارتمانش زیر یک لامپ خیابان و پشت یک ایستگاه حمل و نقل به سرعت نصب می نماید وی تلسکوپش را مقابل نور زرد درخشان یک ستاره در حال حرکت به سوی چند درجه بالای افق قرار داد ه بود و در کمال ناباوری توانسته بود سیاره زحل و حلقه های ان را ببیند.

چگونه یک تلسکوپ بخریم؟

یکی از مهمترین موضوعاتی که نویسنده در ابتدای کتابش هخم آورده است بحثی درباره خرید تلسکوپ است، در واقع این سوال تمامی افرادی است که چه تلسکوپی برای بار اول باید تهیه نمایند؟ جان ای ریه در این باره می گوید؛ بسیاری از مردم که شروع به ستاره شناسی آماتور می نمایند یک هدف دارند؛ دیدن چیزهای جالب آن ها کوشش نمی نمایند که یک عکس بگیرند و اکتشافات پیشگامانه نمایند و یا صورت های فلکی را به خاطر بسپارند. با داشتن این نکته در ذهن اولین قانون من برای اولین تلسکوپ، دریافت موردی است با بیشترین دیافراگم (قطر لنز اولیه با آیینه است) که می توانید هزینه کنید.

خوشبختانه ایران جزو کشورهایی است که منجمان آماتور و پرسابقه آن اقدامات ارزنده ای در باب رصد و فعالیت های رصدی داشته اند؛ از جمله برگزاری بزرگترین مسابقه رصدی کشور با عنوان ماراتن مسیه که هر ساله جمعیت کثیری از قشر منجمان راهی یکی از کویرهای داخلی می شوند و در چند روز به رقابت می پردازند.

برگی از دیگر پژوهش ها

در این رابطه موسسه علمی و پژوهشی نجم شمال در گزارشی درباره نحوه رصد ستارگان برای منجمان غیرحرفه ای آورده است؛ از گذشته های بسیار دور روشی ساده برای معین جهات وجود داشت که امروزه نیز می توان از آن استفاده کرد. این روش قدیمی و مفید استفاده از موقعیت خورشید است. اگر به هنگام اذان ظهر پشت به خورشید قرار بگیرید و دست های چپ و راست خود را بلند نموده و افقی نگه دارید. در این هنگام امتداد سایه شما سمت شمال، دست راست سمت شرق، دست چپ سمت غرب و پشت سر شما هم سمت جنوب را نشان می دهند. اگر این جهات را با یاری اشیاء اطراف خود مانند: ساختمان، درخت یا تیرچراغ برق به خاطر بسپارید شب هنگام می توانید از آن ها بهره ببرید.

روش گفته شده در بالا به شما یاری خواهد نمود تا در راستا صحیح جستجوی قطب شمال سماوی گام بردارید. در مرحله بعد ضروری است در شبی صاف و در مکانی به دور از نورهای مزاحم رصدهای نجومی خود را شروع کنید.

در پژوهشی دیگر گروه آسمان شب به زمان رصد اشاره داشته اند؛ آن ها در گزارش خود معتقدند؛ رصد از میان پنجره باز هم فکر خوبی نیست، مخصوصاً اگر اختلاف دمای فاحشی میان دمای داخل خانه با دمای بیرون وجود داشته باشد. از آن جایی که جریان هوا همواره از مناطق گرم تر به مناطق سردتر می رود، با این کار عملاً جریان هوایی ایجاد می کنید که چندان مطبوع نیست. رصد از میان پنجره هم به شدت روی تصویر دریافتی شما تأثیر منفی می گذارد.

نکته دیگر این است که اگر هنگامی که هوا سرد است مجبورید که از پنجره خانه برای رصد ستاره ها بهره ببرید، پنجره را بسته نگه دارید و نباید فراموش کنید که شیشه پنجره مانند عدسی ابزار نوری شما عمل می نماید. بنابراین کیفیت تصویر شما به پنجره بستگی دارد. از آن حایی که پنجره مانند عدسی عمل می نماید بهتر است برای داشتن کیفیت بهتر تصاویر تلسکوپ را مستقیماً به سوی پنجره نشانه بروید و نشانه گیریتان زاویه دار نباشد. اگر تلسکوپ را به جای مستقیم قرار دادن، پایین یا بالا ببرید به شدت بر تصویری که می بینید تأثیر می گذارد و آن را منحرف می نماید

شمالی ها بخوانند

لازم به ذکر است با توجه به اینکه نویسنده این اثر در نیمکره شمالی کره زمین زندگی می نماید؛ این چاپ از کتاب شامل نمونه هایی نمایان بسیاری که تنها در شمال استوا قرار گرفته اند می گردد. همچنین چاپ مروبط به نیمکره جنوبی این کتاب هم موجود است. در نهایت وی یادآوری می نمایدبا تلسکوپ به خورشید بدون استفاده از فیلترهای رایج خورشیدی نگاه نکنید.

کتاب 50 هدف قابل رصد با تلسکوپ کوچک، در 87 صفحه به شمارگان پانصد نسخه و به قیمت 45 هزار تومان از سوی انتشارات برون سپهر راهی کتابفروشی ها شد.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران